Achter de feiten aan

  • Fed voorzichtiger over renteverlagingen…
  • …juist nu de inflatiecijfers eens meevallen
  • Onze inflatie kan in de rest van het jaar nauwelijks dalen…
  • …maar de conjunctuur trekt aan

Het valt niet mee om een centrale bankier te zijn. Rond de jaarwisseling liet de Fed weten dat ze met een proces van renteverlagingen zou beginnen als de leden van het beleidscomité nog maar een beetje meer vertrouwen zouden krijgen dat het met de inflatie goed gaat komen. Het leek een kwestie van een paar maanden. Toen volgde een reeks tegenvallende inflatiecijfers. Zo nam dat vertrouwen niet toe en werden renteverlagingen uitgesteld.

Deze week vergaderde de Fed weer. Uit de gepubliceerde ‘dot plot’ blijkt dat vier leden van het beleidscomité dit jaar geen renteverlagingen meer verwachten, zeven denken aan één renteverlaging en acht aan twee renteverlagingen voor het einde van het jaar. Maar voordat dit wereldkundig werd gemaakt en terwijl de Fed vergaderde, bleek dat de inflatie in mei juist lager was dan verwacht.

Bron: Macrobond

Tijdens de persconferentie werd voorzitter Powell gevraagd naar hoe dat mooie inflatiecijfer invloed had gehad op de discussie en de verwachtingen. Het werd niet helemaal duidelijk of de Fed het inflatiecijfer voor de eigen vergadering al had gezien. Powell was er vaag over. Hij zei dat sommigen van zijn collega’s de eigen projecties nog wat hadden aangepast, anderen niet.

Hoe dit ook zij, financiële markten reageerden positief op het inflatiecijfer. Obligatiekoersen vlogen omhoog, evenals aandelenkoersen en de dollar verloor terrein. Ik vond die reactie best opmerkelijk omdat de meevaller in het inflatiecijfer slechts 0,1% betrof. Kennelijk snakten markten naar een beetje goed inflatienieuws.

Het valt niet te ontkennen dat het best een mooi inflatiecijfer was in de VS. Ook andere inflatiemaatstaven laten een matiging van het tempo van de prijsstijgingen zien. Powell toonde zich verder tevreden dat de arbeidsmarkt beter in balans komt, waardoor het risico van forse loonstijgingen vermindert, al blijft de arbeidsmarkt volgens hem sterk. Zo lijkt het er een beetje op dat de Fed toch wat achter de feiten aan loopt. Enfin, als de inflatie ook de komende maanden meevalt, dan zitten twee renteverlagingen er dit jaar nog wel in.

Powell werd ook gevraagd waarom de Fed überhaupt de rente zou verlagen nu de economische groei alleszins redelijk is en de inflatie nog boven de doelstelling ligt, al gaat die naar beneden. De Fed-baas antwoordde dat het huidige niveau van de rente restrictief is en dat de Fed de economie schade zou berokkenen als zij dat restrictieve niveau te lang zou aanhouden. Ik denk dat hij gelijk heeft.

In ons eigen land publiceerde het CBS de details van de inflatie in mei. We wisten al dat de inflatie stabiel was gebleven ten opzichte van april: 2,7%. Een paar dingen vielen mij op. Arbeidsintensieve dienstverlening blijft snel duurder worden. De tarieven bij kappers en schoonheidssalons lag 7,4% hoger dan een jaar eerder en het laten repareren van huishoudelijke apparaten was 9,0% duurder. De prijzen in hotels en restaurants zijn in een jaar 5,7% opgelopen..Je ziet in het relatieve prijsverloop ook hoe de regering probeert te sturen. Gas was 20,4% duurder dan in mei 2023, elektriciteit juist 25,1% goedkoper. Dat moet mensen dus aanzetten over te schakelen.

Producten waarvan de prijzen tijdens de pandemie omhoogschoten, worden nu goedkoper. Zo daalden meubelprijzen in mei met 3,1% ten opzichte van april en met 7,1% ten opzichte van mei vorig jaar.

Ik verbaas me wel over de premies voor autoverzekeringen. Die blijven maar stijgen. In mei kwam er weer 6,3% bij. Jaar-op-jaar staat die teller op 22,7%. Het was mij opgevallen dat premies voor autoverzekeringen ook in de VS (en wellicht elders) fors waren gestegen. Terwijl de premies bij ons in mei dus opnieuw stegen, daalden ze in de VS juist. Hopelijk is dat een voorbode voor ons…

Bron: Macrobond

Het ziet er niet naar uit dat de inflatie in de rest van het jaar duidelijk zal terugvallen. Dat komt door het patroon vorig jaar. Voorzichtigheid is hier geboden omdat de cijfers niet zijn gecorrigeerd voor het seizoen. Tussen mei en december vorig jaar steeg het prijspeil per saldo maar met 0,15%. Om het inflatiecijfer te zien dalen vanaf de 2,7% in mei moet het prijspeil in de laatste zeven maanden van het jaar in totaliteit minder stijgen dan 0,15%. Dat lijkt me een uitdaging. In juli vorig jaar stegen de prijzen met meer dan 1% maand-op-maand. Wellicht dat het inflatiecijfer dan dus wat daalt, maar in november wacht ons weer een tegenvaller.

Overigens ben ik erg benieuwd naar het inflatiecijfer in juli. Dat is de maand waarin de huren worden verhoogd. De maximale huurverhoging voor sociale woningen is dit jaar 5,8% en voor overige woningen 5,1%. Vorig jaar was dat 3,1% en 4,1%. Volgens het CBS zijn de huren toen 2,0% gestegen. Huren zijn belangrijk, want de werkelijke huren en de aan huiseigenaren toegerekende huren hebben samen een gewicht van zo’n 20% in het inflatiemandje.

Bron: Macrobond

De conjunctuur in ons land lijkt voorzichtig wat aan te trekken. De productie in de verwerkende industrie steeg in april met 0,4% ten opzichte van maart, al lag het niveau nog wel 3,5% lager dan vorig jaar. De export verbeterde ook in april. Het volume van onze goederenexport lag 2,3% hoger dan een jaar eerder. Het was het beste cijfer sinds maart 2023. Er werden vooral meer machines, chemische producten en voedings- en genotmiddelen uitgevoerd.

Bron: Macrobond

Afsluitend

Eigenlijk ziet de naaste toekomst er best redelijk uit. De conjunctuur trekt aan. Een eerste teken dat we profiteren van een versterking van de wereldhandel zien we in de exportcijfers over april. Veel bedrijven teren nog in op voorraden. Dat drukt de groei, maar is tijdelijk. Wanneer voorraadintering plaatsmaakt voor voorraadopbouw, dan krijgt de productiegroei juist een impuls. Verder is dit jaar sprake van een duidelijke koopkrachtverbetering, waardoor de particuliere consumptie wordt gesteund.

Het meest recente Amerikaanse inflatiecijfer was een meevaller. Daar waren de financiële markten ook wel aan toe na een reeks tegenvallers. Als de komende cijfers ook meevallen, dan zal de Fed de rente misschien toch iets sneller verlagen dan ze nu zelf van plan lijkt. Maar laten we niet te vroeg juichen. De inflatie is nog niet overwonnen. Je kunt dat aan ons eigen inflatiecijfer zien. Dat ligt met 2,7% duidelijk boven de 2%-doelstelling die de ECB voor de hele eurozone hanteert en het lijkt me onwaarschijnlijk dat ons inflatiecijfer in de tweede helft van het jaar per saldo zal dalen.