Dit is de titel van mijn column deze week op de sites van Investment Officer en BNR.
Woensdag is het zover: de eerste persconferentie van Fed-baas Powell na de inauguratie van Trump en diens eis voor renteverlagingen. Donderdag is de persconferentie van Lagarde van de ECB.
Hier is de tekst van de column.
Het is zonder meer opmerkelijk. Sinds de Federal Reserve in september begon met het verlagen van de officiële rente – ondertussen met 100 bp verlaagd – is de Amerikaanse kapitaalmarktrente juist met 100 bp gestegen. Het normale patroon is dat de kapitaalmarktrente in eerste instantie daalt wanneer de centrale bank begint met renteverlagingen en pas na verloop van tijd tijdens het versoepelingproces de andere kant op beweegt.
Een belegger doet er altijd goed aan zich af te vragen wat de boodschap van de markt is. Ik kan dit bedenken. Ten eerste is er wellicht vrees voor een opleving van de inflatie. Ten tweede zijn er waarschijnlijk zorgen over het begrotingstekort van de overheid. En zodoende zegt de markt tegen de Fed: “rustig aan met je renteverlagingen”. Maar ja, toen moest Trump er zo nodig ook nog zijn plasje over doen.
Trump gaat er met gestrekt been in
Hij heeft niet lang gewacht. Drie dagen na zijn inauguratie heeft de nieuwe president via video-verbinding in Davos letterlijk geëist dat de Fed de rente zal verlagen. Het beleidscomité van de Fed komt deze week bijeen. Diverse leden hebben er in speeches en interviews op gehint dat ze de rente dan onveranderd zullen laten. Daarmee zullen ze ongetwijfeld de toorn van Trump over zich afroepen.
De president speelt met vuur. Een openlijk en escalerend conflict tussen hem en de Fed is bepaald niet goed voor het vertrouwen. Op zijn beurt riskeert Trump daarmee de toorn van de kapitaalmarkt. Dat wil zeggen, hij loopt het risico dat de kapitaalmarktrente verder oploopt. Uiteindelijk is de kapitaalmarktrente van groter belang voor de economie dan de officiële rente.
Je kunt de centrale bank misschien intimideren of bestuurders aanstellen die doen wat jij wilt met de beleidsrente, maar de kapitaalmarktrente is minder makkelijk te beïnvloeden. Als Trump erin slaagt de inflatie naar beneden te krijgen en het begrotingstekort te verminderen, dan zal de kapitaalmarkt hem belonen met een lagere rente. Ik zou daar mijn spaargeld echter niet op in durven te zetten.
Knot versus de ‘duiven’
De stijgende Amerikaanse kapitaalmarktrente maakt het er voor de ECB ook niet makkelijker op. Onze economische groei is vorig jaar lichtjes aangetrokken, maar blijft laag. En hoewel de koopkracht verbetert blijft de consument opmerkelijk pessimistisch. In de eurozone ligt de inflatie ook iets boven de doelstelling, maar minder dan in de VS en het zit er dik in dat de inflatie binnen afzienbare tijd in lijn zal zijn met de doelstelling. De officiële rente van de ECB ligt nog boven ‘neutraal’ en er is dus alle reden voor de ECB de rente te verlagen. Daarmee hoopt ze de bedrijvigheid een impuls te geven.
De Europese kapitaalmarktrente wordt sterk door de Amerikaanse beïnvloed. Dus ondanks de zwakke conjunctuur, de redelijke vooruitzichten voor de inflatie en de renteverlagingen van de ECB is de Europese kapitaalmarktrente de laatste maanden, net zoals de Amerikaanse, gestegen, zij het in mindere mate. De stijgende Europese kapitaalmarktrente beperkt de effectiviteit van het verruimende beleid van de ECB. Dat werpt de vraag op hoe de ECB daarop moet reageren.
Vanuit Davos gaven diverse ECB-kanonnen vorige week interviews. Onze eigen Klaas Knot zei dat de komende twee renteverlagingen min of meer zeker zijn, maar dat het daarna minder duidelijk is. Een paar van zijn collega’s menen dat het wel duidelijk is. De rente gaat volgens hen ook na de twee komende verlagingen gewoon verder naar beneden. Ik denk dat Knot met zijn meer terughoudende visie in de minderheid is in het beleidscomité. De ‘duiven’ zijn de baas en dat zal niet snel veranderen. Het deposito-tarief van de ECB staat nu op 3%. Het zou mij verbazen als dat niet minstens tot 1,5% verlaagd zal worden. De ECB-bestuurders zouden van Donald Trump waarschijnlijk een knuffel krijgen. Of je daar blij mee moet zijn…