- Trump presenteert wederkerige importheffingen
- De basis voor de hoogte van de heffingen is onthutsend simplistisch
- Bepaald niet iedereen is overtuigd van de heilzame werking
- Amerikaanse consument koopt nog snel een auto
- Aantal DOGE-ontslagen stijgt snel
- Chinees ondernemersvertrouwen stijgt
- Nederlandse inflatie blijft hardnekkig
- Russische economie onder toenemende druk
Nu president Trump zijn wederkerige importheffingen heeft gepresenteerd, wordt het hopelijk aan dat front rustiger. We krijgen eerst nog wel de eventuele tegenmaatregelen van de handelspartners, maar ik zie ernaar uit dat men met elkaar aan tafel gaat en de handelsoorlog daar beslecht in plaats van die te voeren in de media. Ik laat de heffingen hier maar even voor wat ze zijn, er wordt al meer dan genoeg elders over gezegd en geschreven.
Eén ding moet mij wel van het hart. De manier waarop de Amerikanen de percentages hebben berekend is ronduit onthutsend. Landen hanteren invoerheffingen, maar er zijn ook allerlei andere zaken die de handel belemmeren, soms opzettelijk, maar vaak niet opzettelijk. Die regels noemen we non-tarifaire belemmeringen. Bij de bekendmaking zwaaide Trump met een dik boek. Ik dacht dat daarin was gepoogd die non-tarifaire belemmeringen om te rekenen naar importheffingen. Maar dat is kennelijk niet het geval. De manier waarop Trump de hoogte van de heffingen heeft vastgesteld is simplistisch en gespeend van elke economische basis. Dat maakt onderhandelen over de heffingen nog weer een stukje moeilijker.
Het is wel duidelijk dat niet iedereen vertrouwen heeft in het nieuwe protectionistische beleid. De beurzen kleuren rood en je vraagt je af of de financiele markten Trump tot inkeer kunnen brengen. Ook de consment laat zich niet onbetuigd, al voor de presentatie van de feitelijke heffingen. Amerikaanse gezinnen hebben in maart 17,8 mln auto’s gekocht (geannualiseerd), veel meer dan de 15,8 mln in januari/februari gemiddeld. Het aantal van maart was het hoogste maandcijfer sinds maart 2021. Het kan niet anders dan dat men vreest dat de prijzen fors gaan stijgen door de heffingen. Die wilde men wellicht voor zijn. Dan zal het aantal verkochte auto’s binnen afzienbare tijd wel een terugslag ondergaan.
Dat de heffingen het aantal banen in de industrie een impuls zullen geven, blijkt voorlopig nog niet. Het ondernemersvertrouwen in de industrie is volgens de ISM-index gedaald van 50,3 in februari naar 49,0 in maart. De sub-index voor de werkgelegenheid daalde zelfs van 47,6 naar 44,7. In de dienstensector (ISM-diensten) viel de sub-index voor de werkgelegenheid nog sterker terug: van 53,9 in februari naar 46,2 in maart.
DOGE-ontslagen nemen spectaculair toe
Hoewel de rol van Elon Musk binnen het DOGE-initiatief van de regering Trump misschien op korte termijn zal verminderen, worden de ontslagen in het kader van DOGE duidelijk zichtbaar in de cijfers. Volgens Challenger, Gray & Christmas werd 275.000 mensen de wacht aangezegd in maart, na 172.000 in februari. Het maartcijfer was het op twee na hoogste maandelijkse aantal sinds de reeks begon in 1994. Dus hoger dan tijdens recessies! Het forse aantal ontslagen betrof vooral de federale overheid.
Het Chinese ondernemersvertrouwen verbeterde juist in april. Himmelhoch jauchzend is het allerminst, maar inmiddels zijn zowel de sub-index voor de industrie als die voor de dienstensector boven 50. Volgende maand zal blijken in hoeverre de heffingen van Trump het vertrouwen beïnvloeden.
Nederlandse inkoopmanagers minder optimistisch vlak voor de nieuwe invoerheffingen
Volgens de NEVI is het vertrouwen van inkoopmanagers in Nederland in maart juist verzwakt. De index daalde van 50,0 in februari naar 49,6 in maart. Dat is consistent met de eerder gepubliceerde index van het producentenvertrouwen van het CBS. Het is allemaal geen drama, maar evenmin sterk. Vooral internationale orders lieten het afweten, schreef de NEVI.
Hardnekkige inflatie
De Nederlandse inflatie blijft hardnekkig. In februari viel het cijfer al vies tegen toen de inflatie opliep van 3,3% in januari naar 3,8%. In maart was gehoopt op een daling. Die viel ook al tegen: 3,7%. Bij de ‘snelle raming’ publiceert het CBS een beperkte hoeveelheid details. De energieprijzen duwden de inflatie naar beneden. Lagen die in februari nog 1,9% lager dan een jaar geleden, in maart ging het om een daling van 3,4%. Gelet op de ontwikkeling van de internationale olie- en gasprijzen denk ik dat de drukkende werking van de energieprijzen op de inflatie niet verder zal gaan.
De categorie ‘voeding en tabak’ drukte de inflatie eveneens. In februari bedroeg de prijsstijging van deze gecombineerde categorie nog 7,5%, in maart was dit gedaald tot 7,1%. Dit cijfer verhult dat tabak de grote boosdoener is vanwege de forse stijging van de tabaksaccijns per 1 april vorig jaar. Aangezien de accijnzen niet verder worden verhoogd dit jaar, zal de prijsontwikkeling van tabak minder opwaartse invloed op de inflatie in z’n totaliteit hebben. Dat zal geleidelijk gaan, want na de accijnsverhoging vorig jaar mochten oude voorraden nog tegen de oude prijs worden verkocht. Maar uiteindelijk gaat dit voor het inflatiecijfer zo’n 0,5% inflatie schelen.
Misschien belangrijker is dat de prijsstijging van voedingsmiddelen de laatste maanden is opgelopen. De cijfers die het CBS deze week publiceerde doen vermoeden dat die versnelling van de voedselprijsinflatie in maart is gestopt. Dat zou goed nieuws zijn. Voorzichtigheid is geboden, want in de meeste andere eurolanden is de voedselprijsinflatie in maart juist verder aangetrokken.
Het tempo van de prijsstijgingen van diensten en industriële goederen versnelde juist iets. Dat was in beide gevallen slechts een tiende procentpunt, maar dat gaat dus in de verkeerde richting.
De inflatie in de eurozone als geheel daalde van 2,3% in februari naar 2,2% in maart. De kerninflatie liep terug van 2,6% in februari naar 2,4%. In de meeste andere landen drukten de energieprijzen de inflatie, net zoals bij ons. De voedselprijsinflatie versnelde juist.
Russisch ondernemersvertrouwen onder druk
Ik krijg de indruk dat de druk op de Russische economie toeneemt. Uiteraard moeten we voorzichtig zijn met de duiding van Russische cijfers, maar de inkoopmanagersindex (industrie) in het land daalde van 50,2 in februari tot 48,2 in maart, het laagste cijfer in bijna drie jaar.
Afsluitend
President Trump heeft zijn wederkerige invoerheffingen gepresenteerd. Dat viel zeker niet mee. Amerikaanse consumenten probeerden in maart de heffingen op auto’s voor te zijn door nog snel een auto te kopen.
De DOGE-activiteiten van de regering-Trump beginnen tractie te krijgen. De federale overheid en diverse ‘agencies’ worden behoorlijk opgeschoond wat betreft personeelsaantallen.
Voorafgaand aan de aankondiging van wederkerige invoerheffingen is het ondernemersvertrouwen in China licht verbeterd. Of dit cyclische herstel kan voortgaan valt te bezien.
De Nederlandse inflatie viel in maart opnieuw iets tegen. Vooral de inflatie bij diensten en industriële goederen liep iets op. Komende week pas publiceert het CBS de gedetailleerde cijfers.