Prijsplafond energie
Dat prijsplafond is een goede zaak
- Het is een goede zaak dat er een prijsplafond komt waardoor het een zeker gebruik van energie door huishoudens wordt gevrijwaard van de extreem hoge Europese gasprijs. Dat gaat wat kosten, maar dat is goed besteed geld en de overheidsfinanciën kunnen het velen. Volgens de MEV zal het begrotingstekort volgend jaar 2,5% BBP zijn en de overheidsschuld daalt tot ca 48% BBP. Dat is dus los van de kosten voor de overheid van dat prijsplafond. Bovendien hoop ik dat het de regering een prikkel geeft ook iets aan die hoge marktprijs te doen.
Is het geen marktverstoring?
- Natuurlijk is een prijsplafond een marktverstoring. Maar de gasmarkt is al enorm verstoord. In een normale markt is de prijs gelijk aan de productie- en leveringskosten vermeerderd met een winstmarge. Die winstmarge hangt natuurlijk af van de mate van concurrentie, alternatieven, marktmacht etc. Maar een meer dan vertienvoudiging van de prijs is niet normaal. In economenjargon: de prijselasticiteit van de vraag is vrij laag en als je dan opeens het aanbod heel sterkt beperkt, krijg je dit soort prijsuitslagen
Verhouding andere maatregelen
- Dat prijsplafond geeft velen een forse bescherming. De tijdelijke verlaging van de energiebelasting zou worden voortgezet, maar dat laatste wordt kennelijk geschrapt.
- Je vraagt je wel af hoe het in combinatie met de andere maatregelen nu allemaal gaat uitpakken. Zijn al die koopkrachtsherstellende maatregelen dan wel nodig???
- Leidt de combinatie van maatregelen nu niet tot een ongeëvenaarde nivellering? Is dat de bedoeling?
CPB moet aan de bak
- De koopkrachtplaatjes die het CPB heeft geproduceerd kunnen direct de prullenbak in. Ik heb geen idee hoe snel ze nieuwe kunnen maken, maar dat lukt vast niet ‘overnight’. Ze hebben tenminste de details nodig van het prijsplafond en die zijn er nog niet. Je vraagt je dan af of de Algemene Politieke Beschouwingen veel zin hebben.
Bedrijven
- Het is mooi dat gezinnen op deze manier worden geholpen, maar hoe zit het met bedrijven? Daarover wordt kennelijk nog gediscussieerd. Laten we duimen voor de bakker en de slager (zeg ik als zoon van een banketbakker).
Sandra Phlippen
Heeft ze een punt?
- Mijn opvolgster bij ABN AMRO kwam gisteren prominent in het nieuws toen ze erop wees dat veel mensen nog niet geconfronteerd worden met fors hogere betalingen voor hun ‘gas en licht’. Ondersteuning voor die mensen is (nog) niet nodig. Sterker nog, het is economisch schadelijk volgens haar want als je die steun al wel geeft, wakkert dat slechts bestedingen en daarmee de inflatie aan.
- Ze werd op Twitter gefileerd. In Op1 mocht ze haar visie toelichten en dat deed ze uitstekend.
- Sandra heeft gelijk dat een grote groep mensen nog geen hogere energierekening betalen. Of je ondersteuning kunt specificeren naar wie wel en wie niet al wordt getroffen, weet ik niet. Het lijkt me ingewikkeld. Maar uiteindelijk vraag ik me af waar dat nou precies over gaat. De meeste mensen die nog niet met een hogere rekening te maken hebben, gaan dat binnen afzienbare tijd wel krijgen. Het lijkt me heel ingewikkeld die timing exact te fine-tunen.
- Nu roep ik wel eens dat we als economen-beroepsgroep eigenlijk vrij weinig van inflatie begrijpen. In december vorig jaar schreef Sandra nog in het FD dat we ons geen al te grote zorgen over die inflatie, die toen zo’n 5% bedroeg, moesten maken. Ze was zeker niet de enige econoom die de plank wat dat betreft missloeg, maar je hoopt wel dan zoiets tot enige bescheidenheid leidt. Het kan best zijn dat het verlenen van koopkrachtsteun die feitelijk (nog) niet nodig is de inflatie bij ons aanwakkert. Dat klinkt alsof we hetzelfde doen als de regering Biden die begin 2021 met een steunpakket kwam waardoor de economie over de kling werd gejaagd en de inflatie in de VS zeker hoger opliep dan anders het geval zou zijn geweest. Er is echter een heel belangrijk verschil tussen de Nederlandse en de Amerikaanse economie en dat is dat onze economie veel meer open is dan de Amerikaanse. Een toename van de bestedingen bij ons lekt voor een belangrijk deel weg naar het buitenland doordat we goederen kopen die geïmporteerd worden. In economen jargon: onze inflatie hangt veel minder sterk samen met de nationale ‘output gap’ dan de Amerikaanse.
Jesse Klaver
De gevierde man
- Jesse Klaver was ook te gast bij Op1 gisteren. Hij zat er redelijk triomfantelijk bij. GL en de PvdA hadden al in het voorjaar een prijsplafond voorgesteld en hij was gisteren met Attje Kuiken van de PvdA uitgenodigd op Financiën. Het klonk alsof de GL en PvdA fractieleiders aan het ministerie moesten uitleggen hoe het allemaal moet gaan.
- ‘Fair play’, ik ben het niet altijd eens met Klaver, maar over dat prijsplafond wel. Nu ben ik misschien een zure oude man, maar ik vroeg mij toch ook wel af hoe het toch ook alweer was gekomen dat we zo afhankelijk zijn geworden van dat Russische gas. Was het niet zijn partij en hun geestverwanten elders in Europa die zich altijd erg effectief hebben verzet tegen kernenergie? En hebben ze zich ook niet altijd verzet tegen ‘fracking’? En hebben ze ook niet een rol gespeeld in het beperken van exploratie op de Noordzee?
- Natuurlijk wordt nu betoogd dat onze problemen laten zien dat we veel meer vaart hadden moeten maken met duurzame energie. Maar kijk even naar de cijfers. Zon en wind voorzien in ruim 3% van de Nederlandse primaire energiebehoefte. Gas in bijna 45%. Europa is voor een derde afhankelijk van Russisch gas. Dat is bij ons wat minder kennelijk, maar als je even uitgaat van een derde betekent het dat we 15% van onze energiebehoefte tekortkomen. Alle beetjes helpen natuurlijk, maar dat gat hadden we slechts volledig kunnen opvullen als we zes keer zoveel aan zon- en windenergie zouden produceren. Ik denk niet dat dat mogelijk zou zijn geweest. Overigens zien de cijfers er bij de elektriciteitsvoorziening natuurlijk veel beter uit voor zon en wind, maar we moeten wel het hele land en de hele economie draaiend houden.